stress holati

Stress qarish jarayonini tezlashtiradimi?

Stress qarish jarayonini tezlashtiradimi?

stress

    Turmush tarzini o’zgartirish stressning salbiy ta’sirini kamaytiradi.

Uzoq muddatli va og’ir stressning oqibati ko’pincha psixologik va ruhiy sohalarda buzilishlar, shuningdek, jismoniy sog’lig’ning yomonlashishi, shu jumladan yurak-qon tomir va metabolik kasalliklar, kayfiyatning yomonlashishi va uyqu buzilishi, turli xil giyohvandliklar paydo bo’lishi bo’lishi mumkin. Faol hayot tarzi uchun motivatsiya pasayadi va ratsional ovqatlanish rejimiga rioya qilish buziladi.

Odamning stressli holatda uzoq vaqt qolishi turli xil kasalliklarning rivojlanishiga olib kelishi mumkin, xususan: insult, oshqozon-ichak trakti kasalliklari (yara kasalligi, ishtahani yo’qotish), uyqu buzilishi (uyqusizlik yoki uyquchanlik), turli jinsiy kasalliklar (libido, iktidarsizlik, ayollarning hayz davrining buzilishi), qarish tezligining tezlashishi, sochlar, terining, tirnoqlarning holatining keskin yomonlashishi, yurak-qon tomir kasalliklarining paydo bo’lishi (gipertoniya, turli xil ritm buzilishlari, angina pektoris), teri kasalliklari, masalan, ekzema paydo bo’lishiga olib keladi.

Bularning barchasi stress sindromi rivojlanishining belgilaridir ya’ni stressga patologik moslashish. Kortizol, adrenalin va norepinefrinning asosiy stress gormonlari sekretsiyasining nomutanosibligi quyidagi metabolik kasalliklarga olib keladi: glyukoneogenezni rag’batlantirish, insulin qarshiligini rivojlanishi, oqsil tuzilmalarini yo’q qilish, xususan, glikatsiya mahsulotlari sonining ko’payishi tufayli. , mikrobiomaning o’tkir va uzoq muddatli buzilishi, ortib borayotgan sindrom tufayli endotoksemiyaning kuchayishi ichak o’tkazuvchanligini oshiradi.

Xuddi shu jarayonlar qarish bilan bog’liq va ko’plab tadqiqotlar stressning tezlashishiga olib kelishi mumkinligini ko’rsatdi.

Yel universiteti olimlari stressning inson tanasiga ta’siri va qarishning tezlashishi haqida gapirganda, insonning psixologik barqarorligi muhimmi yoki yo’qligi bilan qiziqishadi. Tadqiqot natijalariga ko‘ra, o‘z his-tuyg‘ularini va xatti-harakatlarini nazorat qilish qobiliyati stressdan ustun ekanligi aniqlandi. Hayotlarida juda ko’p stressni boshdan kechirgan, ammo o’zini tuta oladigan odamlar hayotida bir xil yoki hatto kamroq stressni boshdan kechirgan, ammo his-tuyg’ulari va o’zini yomon nazorat qiladiganlarga qaraganda ancha past biologik yoshga ega edi.

So’nggi yillarda olimlar DNKdagi kimyoviy o’zgarishlarni kuzatish orqali biologik yoshni o’lchash usullarini ishlab chiqdilar.

O’zimizdagi stress gormonlarining nomutanosibligini qanday aniqlashimiz mumkin: aniq zaiflik, tez charchash, asabiylashish, qon bosimining pasayishi, tez yurak urishi, shirinlikka bo’lgan ishtiyoqning kuchayishi, ertalab uyg’onish va kun davomida uyquchanlik, ochlikka toqat qilmaslik, ob-havoga bog’liqlikning kuchayishi, tana holatini keskin o’zgartirganda bosh aylanishi.

Ko’pchiligimiz stressga oldindan tayyorlanamiz va odamlar bunga boshqacha munosabatda bo’lishadi. Stressni keltirib chiqaradigan omillarning tanaga salbiy ta’sirini qanday kamaytirishimiz mumkin?

stress

  • Qon bosimi va yurak urish tezligini muntazam ravishda kuzatib boring. Qon bosimining oshishi va tez yurak urishi inson tanasi stress ostida ekanligining aniq belgisidir. Bundan tashqari, yuqori qon bosimi allaqachon stressning asosiy sababidir.

Bosim va qon tomir tonusining buzilishi bilan bog’liq muammolar tizimli qon aylanishining buzilishiga olib keladi. Stressning eng yomon ta’siri yurak va miyaga bo’ladi va yurak xuruji yoki qon tomirlarining rivojlanishiga olib kelishi mumkin.

stress

  • Yengil uglevodlarni iste’mol qilishni cheklang, bu qon shakarining keskin o’zgarishiga olib keladi va uglevod almashinuvini tartibga solish tizimini «yo’ldan chiqaradi», organizmdagi glikatsiya va metabolik nomutanosiblik jarayonlarini oshiradi.
  • Noto’g’ri ovqatlanish ham qo’shimcha stressni keltirib chiqaradigan omil bo’lib, buyrak usti korteksining charchashiga olib keladi va organizmdagi katabolik jarayonlarni kuchaytiradi.
  • Surunkali uyqusizlik va uyqu rejimining buzilishi, bu ritmning buzilishiga olib keladi. Bu taxminan 24 soat davom etadigan tananing ichki biologik ritmlari. Ular tanani oldindan tayyorlaydilar va barcha fiziologik jarayonlarni atrofdagi dunyodagi kundalik o’zgarishlarga mos ravishda moslashtiradilar. Aytgancha, bizning stress gormonlarimiz muvozanatini tiklash jarayoni kechalari sodir bo’ladi, kortizol darajasi tiklanadi. Shunday qilib, agar sizning kundalik tartibingiz va uxlash vaqtingiz tartibga solinmasa, tanadagi barcha o’zgarishlar, hatto stressning ta’siri minimal bo’lsa ham, sizga yetib boradi.
  • Spirtli ichimliklarni, kofeinni o’z ichiga olgan mahsulotlar, chekish va boshqa giyohvandliklarni ortiqcha iste’mol qilish organizmga toksik ta’sirni sezilarli darajada oshiradi. Metabolizmni «qayta boshlash» ga yordam beradigan, jigarga yordam beradigan va tanani foydali moddalar bilan to’yingan o’simlik choylari, detoksli ichimliklar iste’molini oshiring.
  • Muntazam aerob mashqlarini qo’shing. Olimlar muntazam aerobik mashqlar inson genomining barqarorligi va yaxlitligiga olib kelishini, qarish jarayonini sekinlashtirishini va umr ko’rish davomiyligini uzaytirishini aniqladilar.
  • Insonda analitik qobiliyatlarni rivojlantiradigan doimiy intellektual o’sishga e’tibor bering. Bundan tashqari, o’rganish bizning kognitiv qobiliyatimizga juda ijobiy ta’sir ko’rsatadi. Inson o’zini ham, hayotini ham, atrof-muhitini ham, kundalik hayotda sodir bo’layotgan barcha narsalarni yaxshiroq tahlil qila oladi.
  • Meditatsiya va yoga psixologik reabilitatsiya uchun juda foydali. Ular sizga atrofingizdagi stressli vaziyatlarni unutishga va o’zingizga e’tibor berishga yordam beradi.

Turmush tarzini o’zgartirish stressning tanaga salbiy ta’sirini kamaytiradi.

 

Visited 9 times, 1 visit(s) today

Similar Posts

Fikr bildirish

Email manzilingiz chop etilmaydi. Majburiy bandlar * bilan belgilangan