Revmatizm nima, belgilari,davolash va tavsiyalar

Revmatizmning sabablari

Revmatik kasalliklarning sabablari ham turlicha. Masalan; Yallig’lanishsiz revmatik kasalliklardan biri bo’lgan osteoartritning sababi genetik moyillik bilan birga eskirishdir; Bu o’sha bo’g’indan ehtiyotsiz foydalanishga bog’liq. Qo’shimchadagi yuk ortadi. Osteoartrit haddan tashqari og’irlik, sport jarohatlari va ba’zi tug’ma jarohatlardan keyin haddan tashqari foydalanish kabi ko’plab sabablarga ko’ra rivojlanishi mumkin.

Revmatizmning belgilari

• • Revmatizmning eng muhim belgisi og’riqdir.
  • Shuningdek, siz og’riqning zo’ravonligi, qanday kuchayishi, qanday ko’rinishi, unga nima ta’sir qilishi va kuchayishi yoki kamayishiga qarab kasallik haqida tasavvurga ega bo’lishingiz mumkin.
  • Bundan tashqari, shish, qizarish, qo’shilishda haroratning oshishi yoki harakatni yo’qotish kabi qo’shimchalarga xos shikoyatlarda ham muhimdir.
  • Ba’zida, qo’shma shikoyatlardan tashqari, odamlar ishtahani yo’qotish, isitma va vazn yo’qotish kabi umumiy shikoyatlarni ham bildirishi mumkin.
  • Ushbu shikoyatlar asosida tashxis qo’yish mumkin.

• Mushaklar va bo’g’imlardagi qattiqlik revmatizm belgisi bo’lishi mumkin.
• Qo’shimchalar yoki mushak og’rig’i, shishish, isitma va qo’shma harakat oralig’i.
• Vaqti-vaqti bilan charchoq, vazn yo’qotish, mushaklar va bo’g’imlarda qattiqlik kabi revmatizmni eslatmaydigan alomatlarga duch kelishingiz mumkin.
• Bundan tashqari, uning turiga qarab, revmatizm ko’z, o’pka, yurak va buyraklar kabi ichki organlar va tomirlarda ham muammolarni keltirib chiqarishi mumkin.
• Ko’zning yallig’lanishi, tomirlarning yallig’lanishi (vaskulit), ichki organlar faoliyatining yomonlashishi, yurak ritmining buzilishi va buyrak etishmovchiligi paydo bo’lishi mumkin.
• Bundan tashqari, turli xil og’riqlar mavjud. Stress tufayli paydo bo’lgan og’riq kasalliklar tufayli paydo bo’ladigan og’riqlardan farq qiladi.
• Ba’zi og’riqlar to’g’ridan-to’g’ri aqlga keltiradigan noqulayliklar mavjud. Ulardan biri revmatizmdir.

Septik artrit deb ataladigan bo’g’imning mikrobial yallig’lanishidan tashqari, boshqa yallig’lanishli revmatik kasalliklarning sababi umuman noma’lum. Bularning barchasi insonning immunitet tizimidagi ba’zi farqlar tufayli rivojlanadi. Bu farqlar ba’zi atrof-muhit omillari, shuningdek, insonning genetik tuzilishi bilan bog’liq. Ba’zi infektsiyalar, chekish va stress asosiy ekologik omillardir.

Yallig’lanishli revmatizmning belgilari

Yallig’lanishli revmatizmga nima sabab bo’lganligi ma’lum emas. Biroq, «HLA-B27» genini tashuvchi odamlarda kasallikni yuqtirish xavfi yuqori. Agar sizning birinchi darajali qarindoshingiz yallig’lanishli revmatizmga ega bo’lsa, bu kasallikni rivojlanish xavfi 20 foizni tashkil qiladi. Hatto ikkinchi darajali qarindoshingiz ham siz uchun xavf omilini keltirib chiqaradi.

Yallig’lanishli revmatizmning belgilari:

• • Uch oydan ortiq dam olish paytida rivojlanadigan bel va son og’rig’i,

• Agar og’riq kamaysa yoki harakat bilan yo’qolsa,
• Agar og’riq qoldiruvchi vositalar og’riqni kamaytirsa yoki engillashtirsa
• Har bir nafasda bo’yin va bel harakatlarida va ko’krak qafasida og’riq va cheklov bor odamlarga revmatologga murojaat qilish tavsiya etiladi.
• Revmatizm belgilari juda xilma-xil bo’lishi mumkin.
• Yallig’lanishli revmatik kasalliklarda, ayniqsa, dam olish vaqtida bo’yin, bel, bel yoki bo’g’imlarning og’rig’i va shishishi, mushaklarning og’rig’i kuzatiladi.
• Teri toshmasi, shuningdek, o’pka, miya, buyraklar va asab tizimi kabi ko’plab organlar va tizimlar bilan bog’liq alomatlarga olib kelishi mumkin.

Revmatizmning qanday turlari mavjud?

Revmatik kasalliklar nomi ostida 200 ga yaqin kasallik tekshiriladi. Revmatizmni ikki sarlavha ostida tekshirish mumkin: yallig’lanishli va yallig’lanishsiz.

Yallig’lanishsiz revmatizmlar : osteoartrit, fibromiyaljiya ba’zi metabolik kasalliklar yoki ba’zi saraton kasalliklari bilan bog’liq bo’g’im va mushaklarning shikoyatlari. Yallig’lanishli revmatik kasalliklarni mikrobial yoki mikrobial bo’lmagan yallig’lanishli revmatik kasalliklar deb hisoblash mumkin.

Yallig’lanishli revmatik kasalliklarga ankilozan spondilit, revmatoid artrit, qizil yuguruk, Sjögren sindromi, o’tkir qo’shma revmatizm, gut kabi kasalliklar kiradi.

Revmatizm qanday aniqlanadi?

Shaxsning shikoyatlari muhim ahamiyatga ega. Shunga qaramay, shaxs va uning oilasi, ya’ni birinchi, ba’zan ikkinchi darajali qarindoshlarining kasallik tarixi haqida ma’lumot olinadi. Batafsil tekshiruv bilan bir qatorda, ba’zi qon va siydik sinovlari va tasviriy testlar o’tkaziladi. Revmatizm ko’plab organlar va tizimlarga ta’sir qilganligi sababli, uni turli kasalliklar bilan aralashtirish mumkin. Dastlabki bosqichlarda tashxis qo’yish qiyin bo’lishi mumkin. Shu sababli, ichki kasalliklar bo’yicha mutaxassis bo’lgan va revmatologiyaga ixtisoslashgan shifokorlar tashxisni osonroq qilishlari mumkin.

Revmatizm qanday davolanadi?

Revmatizm odatda uzoq davom etadi va kuchayishi va remissiyasi bilan rivojlanishi mumkin. Revmatizmni davolashning boshida kasallikni qisqa vaqt ichida nazorat qilish uchun kortikosteroidlar va ba’zi steroid bo’lmagan og’riq qoldiruvchi vositalar qo’llanilsa-da, odatda kasallikning borishini o’zgartiradigan va uni nazorat ostida ushlab turadigan uzoq muddatli dorilar qo’llaniladi.

Revmatizm har bir odamda turlicha rivojlanishi mumkin. Shuning uchun, agar odamda boshqa kasalliklar yoki homiladorlik holatlari bo’lsa, maxsus davolash qo’llaniladi. Juda kam revmatik kasalliklar davolanish bilan butunlay yo’qoladi. Ular odatda surunkali kasalliklar bo’lib, yillar davom etadigan uzoq muddatli davolanishni talab qiladi. Shuning uchun dori-darmonlarni shifokor nazorati ostida olish kerak.

Davolashning maqsadi ; Maqsad kasallikni nazorat qilish va insonning og’rig’i va qulayligini ta’minlash orqali hayot sifatini yaxshilashdir. Revmatik kasalliklarni erta bosqichda tashxislash orqali mumkin bo’lgan nogironlik va o’limning oldini olish mumkin. Masalan; Yallig’lanishli revmatik kasalliklardan biri bo’lgan revmatoid artritda bo’g’imdagi nogironlikning rivojlanishi odatda dastlabki 2 yil ichida juda tez sodir bo’ladi. Tashxis qo’yish va tegishli davolanish bilan, ayniqsa, dastlabki 6 oy ichida nogironlik rivojlanmasligi kuzatildi.

Jiddiy buyraklar bilan og’rigan qizil yugurukli bemorda davolash qo’llanilmasa, halokatli oqibatlarga olib kelishi mumkin.
Revmatizm yagona kasallik emas, balki ko’plab kasalliklarni o’z ichiga olgan umumiy ta’rifdir. Bu revmatizmning yon xususiyatlarini aniqlamasdan hech narsani anglatmaydigan ta’rifdir.

Ular suyaklar, mushaklar va bo’g’imlarda shish, og’riq va harakat cheklanishiga olib keladigan ba’zan yallig’lanishli va ba’zan yallig’lanishsiz kasalliklardir. Bu shikoyat paydo bo’lgan hudud bilan chegaralanishi yoki butun tanaga ta’sir qiladigan kasallikning bir qismi bo’lishi mumkin.

Revmatizmning sabablari

Biz hammamiz oilamizdan olgan genetik meros bilan tug’ilganmiz. Tug’ilgandan keyin biz duch keladigan yoki duch keladigan holatlar ushbu kasalliklarning bevosita sababi bo’lishi mumkin yoki irsiy omillar ham revmatizmga olib kelishi mumkin.

Genetikadan tashqari, yosh, jins, baxtsiz hodisadan keyin olingan jarohatlar, iqlim yoki ishlatiladigan ba’zi dorilar revmatizmga olib keladigan omillardir.

Avvalo, ovqatlanish, mikrobial kasalliklar, stress, spirtli ichimliklar va sigaretlarni iste’mol qilish kabi qo’shimcha omillar ham ushbu kasalliklarning paydo bo’lishiga sabab bo’ladi.

Revmatizmni qo’zg’atadigan sabablar

Davolash bilan revmatik kasalliklarni to’liq davolash har doim ham mumkin emas. Davolash usullari insonning ahvoliga va kasallikning darajasiga qarab farq qilishi mumkin. Davolashdan tashqari, inson hayotidagi ba’zi holatlarga e’tibor bermaslik revmatizmni keltirib chiqarishi mumkin. Revmatizmni qo’zg’atadigan sabablar quyidagilardir:

1. 1. Davolashni buzish

      : Ayniqsa, dori vositalarining nojo’ya ta’siridan qo’rqish, shikoyatlarning vaqtincha yaxshilanishiga asoslangan kasallikni kam baholab, bemorni shifokor bilan maslahatlashmasdan davolanishni to’xtatadi. Uzoq muddatli giyohvand moddalarni iste’mol qilish zarar etkazishi mumkinligidan qo’rqib, dori-darmonlarni qabul qilishni to’xtatadigan ko’p odamlar bor. Yoshlar uchun homiladorlik yoki farzand ko’rish istagi shifokor bilan maslahatlashmasdan dori-darmonlarni to’xtatishning muhim sabablaridan biridir.

   2. Kuzatmaslik

      : Ayniqsa, yoshlarda tez zerikish va uzoq davom etgan kasalliklarda ularning kuzatuviga e’tibor bermaslik juda keng tarqalgan.

1. Umidsizlik hissi:

   Surunkali kasalliklarda kasallikning ta’siri nafaqat tanaga. Bu insonning kayfiyatiga ham salbiy ta’sir ko’rsatishi mumkin.

2. Yolg’on ma’lumotlar va yangiliklarga ishonish

   : Ommaviy axborot vositalari va internet orqali, ayniqsa, so’nggi paytlarda juda moda bo’lib qolgan mavzu bo’yicha malakasi bo’lmagan odamlarning og’zidan olingan ma’lumotlar juda ko’p muammolarni keltirib chiqaradi.

3. Odamning kasalligi haqida aniq ma’lumotga ega bo’lmaslik.

Revmatizmga qarshi 13 ta taklif

1-Oilangizda revmatizm bo’lsa ehtiyot bo’ling.

Revmatizmning ko’p turlarini shakllantirishda genetik moyillik muhim rol o’ynaydi. Shu sababli, oilada revmatizm bilan kasallanganlar o’zlarining turmush tarziga e’tibor berishlari va alomatlardan ehtiyot bo’lishlari kerak.

2. Ortiqcha vazningizdan xalos bo’ling

Ortiqcha vazn bel va oyoqlardagi yukni oshiradi va bo’g’imlarning shikastlanishiga olib keladi. Shuning uchun revmatizm ehtimoli paydo bo’ladi. Shuning uchun siz ortiqcha vazndan xalos bo’lishingiz kerak.

3. Ratsioningizga baliq va tuxum kabi oziq-ovqatlarni qo’shing

Tananing kislota yukini oshiradigan ovqatlardan uzoqroq turish kerak. Bundan tashqari, har bir kasallikda bo’lgani kabi, revmatizmda ham shakar va tozalangan shakarga aylanadigan oziq-ovqatlarni ehtiyotkorlik bilan iste’mol qilish kerak. Omega 3-omega 6 balansi revmatik kasalliklar uchun juda muhimdir. Shu sababli, baliq, tuxum, yong’oq, zig’ir urug’i va Omega 3 ni o’z ichiga olgan portulak, shuningdek, zaytun moyi, kaltsiy va vitamin C va qichitqi o’ti bu bemorlar uchun idealdir.

4. Kuniga 2 litr suv iching

Sog’lom ichak florasi revmatik kasalliklarda juda muhimdir. Qorin bo’shlig’ida gaz paydo bo’lishi, shishiradi va ich qotishi kabi shikoyatlari bo’lgan odamlarda ichak florasining buzilishi ehtimoli ko’proq. Shuning uchun kuniga kamida 2 litr suv iching va probiyotiklardan foydalaning.

5. Har 6 oyda bir marta tishlaringizni tekshirib turing

Tishlar va milklar bilan bog’liq muammolar revmatizmda qo’zg’atuvchi rol o’ynaydi. Asemptomatik tish muammolari, e’tibordan chetda qolgan bo’shliqlar va tish go’shtining qon ketishi ham immunitet tizimini buzishi va revmatizmni qo’zg’atishi mumkin. Shuning uchun har 6 oyda bir tish shifokoriga tashrif buyuring.

6. D vitamini qo’shimchalarini oling

Suyaklarning eng muhim do’stlaridan biri bo’lgan D vitaminining etishmasligi tayanch-harakat tizimida zaiflikni keltirib chiqaradi va revmatizmga yo’l ochadi. Shu sababli, ayniqsa osteoporozdan so’ng, o’z vaqtida suyak o’lchovlarini o’tkazishingiz va kerak bo’lganda D vitamini qo’shimchalarini olishingiz kerak.

7. Bo’g’im shishib, kasallik faollashganda ko’p harakat qilmang

Bu davrda og’ir ishlar bilan shug’ullanmang. Bo’g’imlaringiz shishib, kasallik faollashganda imkon qadar ko’proq dam oling.

8. Sovuq va nam muhitdan saqlaning

Sovuq va nam havo revmatizmning ayrim turlarida kasallikni kuchaytiradi. Shuning uchun o’zingizni sovuq va nam muhitdan saqlang.

9. Chekmang

Chekish revmatizm bilan og’rigan bemorlarda bo’g’im va mushaklarning aylanishiga ta’sir qiladi. Bundan tashqari, toksik ta’sirga ega. Chekishni, albatta, ishlatmaslik kerak, ayniqsa o’pkaning ishtirok etish xavfi yuqori bo’lgan revmatizm turlari.

10. Travmalardan ehtiyot bo’ling

Travmalar bo’g’im va uning atrofidagi to’qimalarga zarar etkazishi, bo’g’imlarning funktsiyalarini buzishi va revmatizmning shakllanishiga yo’l ochishi mumkin.

11. Stressdan saqlaning

Har qanday kasallikni keltirib chiqaradigan stress ham revmatizmning paydo bo’lishida muhim omil hisoblanadi.Stress immunitetga ta’sir qiladi va simpatik asab tizimini rag’batlantiradi, organizmning kasalliklarga chidamliligini kamaytiradi.

12. Kasallikning kuchayishi paytida muzni qo’llang

Revmatizmni davolashda kasallikning turiga qarab turli xil davolash usullari qo’llaniladi. Avvalo, dori-darmonlarni davolash tavsiya etiladi. Yallig’lanishli revmatik kasalliklarning kuchayishi paytida muzni qo’llash, dam olish va ta’sirlangan bo’g’imga shinalar kabi asboblar qo’llanilishi mumkin.

13. Jismoniy terapiyaga e’tibor bering

Kasallik faolligi bostirilgandan so’ng, agar kerak bo’lsa, davolashda fizioterapiya vositalaridan foydalanish mumkin. Jismoniy terapiya ko’pincha bu bemorlarda og’riqni yo’qotish, qo’shma harakat va mushaklar kuchini saqlab qolish, shuningdek, kundalik hayot faoliyatini tartibga solish uchun ishlatiladi.

Revmatik bemorlar uchun qo’shma harakat mashqlari, mushaklarni kuchaytirish mashqlari, duruş mashqlari va aerobik mashqlar juda muhimdir. Rivojlangan revmatizm tufayli bo’g’imlarning buzilishi bo’lgan odamlarda kundalik hayot faoliyati uchun yordamchi vositalardan foydalanish, to’g’ri yurishni o’rgatish, yiqilishning oldini olish, ergonomik mashg’ulotlar ham ko’rsatiladi.
Manba-1: Acıbadem kasalxonalari