Genital siğil herpes
Kondilomalar inson papilloma virusi (HPV) deb ataladigan virus tufayli jinsiy yo’l bilan yuqadigan infektsiyalardir. HPV nafaqat genital siğillarni keltirib chiqarmaydi. Ushbu virusning 60 dan ortiq turli kichik guruhlari mavjud va bu guruhlarning ba’zilari bachadon bo’yni saratoniga sabab bo’lishi ma’lum. Ba’zi turlari anal saratonga olib kelishi mumkin. Har bir HPV infektsiyasi kondiloma yoki saratonga olib kelmaydi. Darhaqiqat, ko’pchilik infektsiyalar alomatlarsiz uzatiladi. Insonning immun tizimi bu virusga dosh bera oladi va kasallik belgilari paydo bo’lishidan oldin zararsizlantiriladi. Biroq, bu muvaffaqiyat HPVning zararsiz ekanligini anglatmaydi.
HPV infektsiyasini davolash yoki emlash hali mavjud emasligi sababli, ushbu kasallikni davolashda eng muhim omil bu kasallikni bilish va infektsiya genital HPV kasalligini tashuvchi shaxs bilan har qanday jinsiy aloqa orqali yuqishi mumkin. Virus mikroskopik yirtiqlar va jinsiy aloqa paytida terida paydo bo’ladigan ishqalanish orqali teridan teriga o’tadi. Erkak urug’ida virusning aniqlanishi uning tana suyuqliklari bilan aloqa qilish orqali ham yuqishi mumkinligini ko’rsatadi.
Virus bilan aloqada bo’lgan har bir odamda infektsiya belgilari paydo bo’lmaydi, ammo kondiloma rivojlanayotgan shaxslarning 60-90 foizining sherigi ham virusga ega ekanligi aniqlangan. Virus tanaga kirgandan so’ng, u ko’p yillar davomida jim turishi mumkin. Buni jinsiy aloqada bo’lgan har qanday odamda ko’rish mumkin. Ko’pincha 15 yoshdan 30 yoshgacha bo’lgan, bir nechta sheriklari bo’lgan yoki bir nechta odam bilan jinsiy aloqada bo’lgan odamlarda uchraydi. Homiladorlik davrida bu juda tez yo’l bilan boradi. Kamdan kam hollarda onadan chaqaloqqa o’tishi mumkin. Kuluçka muddati Kuluçka muddati aniq emas. Alomatlar virus bilan aloqa qilgandan keyin oylar yoki yillar o’tgach paydo bo’lishi mumkin.
Ko’pgina bemorlarda simptomlar 1-6 oy ichida paydo bo’ladi. Semptomlar: kichik siğiller odatda tashqi jinsiy a’zolar hududida paydo bo’ladi. Bularni odam ko’rishi yoki qo’l bilan his qilishi mumkin. Sigillar yumshoq, pushti-oq, gulkaramga o’xshash shakllanishlardir. Ular yakka yoki guruh bo’lishi mumkin. Vaqti-vaqti bilan ular shishib ketmaydi, balki tekis topiladi. Kamdan kam hollarda ular vaginada, anus atrofida, og’iz va tomoqda ham ko’rish mumkin. Kondilomada og’riq yo’q, lekin vaqti-vaqti bilan qichishish va yonish paydo bo’lishi mumkin. Davolashsiz, siğiller uzoq vaqt davomida hech qanday o’zgarishsiz qolishi mumkin, ammo bu xatti-harakatlar juda kam uchraydi.
Umuman olganda, ular doimo o’sish va kengayish tendentsiyasiga ega. Kondiloma bilan birga boshqa vaginal infektsiya bo’lsa, bu o’sish tezroq sodir bo’ladi. Ko’pincha tananing nam va issiq joylariga tarqaladi. Agar qin va anus atrofida g’ayritabiiy rang va shakl o’zgarishlari va g’ayritabiiy shishlar kuzatilsa, jinsiy a’zolar hududida qichishish, yonish va qon ketish bo’lsa, sherigida ilgari kondiloma bo’lgan yoki bo’lgan bo’lsa, ginekologik tekshiruvdan o’tish kerak. Odatiy kondiloma lezyoni Kondilomaning tipik ko’rinishi Tashxis Tashxis tekshiruv vaqtida jarohatlarni ko’rish orqali amalga oshiriladi. Ba’zan, ba’zi echimlarni qo’llash orqali, teridagi rang o’zgarishi bilan siğil bor yoki yo’qligini aniqlash mumkin. Tashqi ko’rinadigan lezyon bo’lmagan hollarda, bachadon bo’yni kolposkop deb ataladigan kattalashtiruvchi oynaga o’xshash asbob bilan tekshirish orqali tashxis qo’yish mumkin. Smear testi kondilomani tashxislash va kuzatishda juda muhimdir. Hayotining istalgan vaqtida kondiloma bilan kasallangan odamlar yiliga bir marta smear testini o’tkazishlari kerak. Kondiloma tashxisi qo’yilgan odamlarning sheriklari ham tekshirilishi va kerak bo’lganda davolanishi kerak. Chunki davolanmagan sherik infektsiyani doimiy ravishda qayta infektsiyaga olib kelishi mumkin. Davolash Kondiloma – bu e’tibordan chetda qolmasligi kerak bo’lgan kasallik.Davolashda virusni yo’q qilish mumkin emas. Davolash faqat siğillarni yo’q qiladi.
Ko’p hollarda bitta davolash etarli emas va kamida 2 seans talab qilinadi. Davolashda ham tibbiy, ham jarrohlik usullari qo’llanilishi mumkin. Ba’zi tashqi dorilar tibbiy davolanish sifatida ishlatilishi mumkin, ammo bu uzoq muddatli va mashaqqatli davolanishdir. Ko’pgina dori-darmonlar bemorga emas, balki shifokor tomonidan qo’llanilishi va to’g’ridan-to’g’ri lezyonga qo’llanilishi kerak. Ko’pgina dorilar oddiy to’qimalar bilan aloqa qilganda zarar etkazadi. Shuning uchun juda ehtiyotkorlik bilan qo’llash talab etiladi.
Ba’zi dorilar shifokor tomonidan to’g’ridan-to’g’ri lezyonga kiritiladi. Jarrohlik davolashning eng keng tarqalgan usuli lezyonni yoqish yoki muzlatishdir. Bu erda maqsad lezyonni yo’q qilishdir. Muzlatish jarayonida (kriyoterapiya, kriyoterapiya) suyuq azot yoki karbonat angidrid ishlatiladi. Yonish jarayonida lazer yoki elektrokoteriya qo’llaniladi. Ba’zi kattaroq jarohatlar jarrohlik yo’li bilan olib tashlashni talab qilishi mumkin. Muzlatishdan tashqari boshqa jarrohlik muolajalar uchun mahalliy yoki afzal umumiy behushlik qo’llaniladi. Ehtiyotkorlik: genital siğil xavfini kamaytirishning eng samarali usuli bu bir nechta sheriklarga ega bo’lmaslikdir.
Biroq, buning iloji bo’lmaganda, prezervativlar oldini olishning eng samarali usuli hisoblanadi. Prezervativlar siğillardan, shuningdek, ko’plab kasalliklardan, shu jumladan jinsiy yo’l bilan yuqadigan OITSdan himoya qiladi. Siğillarni prezervativ bilan qoplangan hududdan tashqarida topish mumkinligi sababli, ba’zida prezervativlar samarasiz bo’lishi mumkin.