Homiladorlik jarayoni
Inson homiladorligi urug’lantirilgandan boshlab tug’ilishgacha 266 kun davom etadi. Urug’lantirish sperma naychadagi tuxum bilan uchrashganda sodir bo’ladi. Ovulyatsiya taxminan hayz ko’rishning 14-kunida sodir bo’lganligi sababli, homiladorlik davri oxirgi hayz kunidan boshlab 280 kun. Urug’lantirilgan tuxum naychadan o’tib, bachadonga kiradi va u erda urug’lantirilgandan keyin taxminan 7 kun o’tadi. Urug’lantirilgandan 2-8 hafta o’tgach, u EMBRIO, keyin esa tug’ilgunga qadar FETUS deb ataladi.
Organ rivojlanishi aslida urug’lantirilgandan keyin 17 kundan keyin boshlanadi. Bu davrda organogenez deb ataladigan eng muhim kunlar urug’lantirilgandan keyin 21 kundan keyin yurak urishlarining paydo bo’lishi va 28 kundan keyin umurtqa pog’onasining yopilishidir. Bu davr urug’lantirilgandan keyin 57 kundan keyin tanglay o’rta chiziqda uchrashganda tugallangan hisoblanadi. Boshqacha qilib aytganda, organ rivojlanishining bu davri urug’lantirilgandan keyin 8 hafta o’tgach yoki oxirgi hayzdan 10 hafta o’tgach tugaydi. Ushbu davrda homilaga ta’sir qiluvchi moddalar va kasalliklar tug’ma anomaliyalarga olib kelishi mumkin. Onaning qandli diabeti va giyohvand moddalarni iste’mol qilish kabi zararli ta’sirlar chaqaloqdagi konjenital anomaliyalar xavfini oshiradi.
Aksariyat organlar embrional davr deb ataladigan bu davrda shakllangan bo’lsa-da, ularning rivojlanishi va etukligi homila davrida, neonatal davrda va erta bolalik davrida davom etadi. Ushbu davrda salbiy omillar funktsiyani yo’qotishi mumkin.
Onaning homiladorlikka moslashishi uchun ba’zi o’zgarishlar yuz beradi. Masalan, yurak tomonidan pompalanadigan qon miqdori ortadi va aylanma qon hajmi ortadi. Qonda gemoglobin va gematokrit ko’rsatkichlari pasayadi. Oshqozon va ich qotishi ovqat hazm qilish tizimidagi harakatlarning sekinlashishi natijasida yuzaga keladi.
Homiladorlik paytida yuzaga keladigan normal o’zgarishlar
Ko’krak to’liqligi, sezuvchanlik
Yurak shishi To’piqlarda
nafas olish Burun oqishi, burundan qon ketish Ovqat hazm qilish tupurikning
ko’payishi Ko’ngil aynishi , qusish Oshqozon yonishi Qabziyat Gemorroy O’t pufagida tosh hosil bo’lishi Qon gemoglobin va gematokritning kamayishi Leykotsitlar va qorin bo’shlig’i belgilarining ko’payishi . Akne va soch o’sishi
