Sariqlik
YANGI TUG’ILGAN SARIQLIK
Sariqlik har qanday yangi tug’ilgan chaqaloq uchun xavfli bo’lishi mumkin. Ba’zi xavf omillari bo’lgan chaqaloqlarda sariqlik xavfli bo’lishi mumkin. Neonatal xizmatlarda har bir yangi tug’ilgan chaqaloqning sariqlik nuqtai nazaridan xavflari tekshirilishi va kerakli davolash usullari qo’llanilishi kerak.
Sariqlik – organizmda bilirubin deb ataladigan sariq moddaning ko’payishi natijasida terining va ko’zning oq qismlarining bo’yalishi. Qonda bilirubin darajasi oshgani sayin, tana asta-sekin boshdan oyoqqa bo’yalgan bo’ladi. Agar chaqaloq terisidagi sariqlik kindik darajasidan oshib ketgan bo’lsa, qondagi bilirubin darajasini tekshirish kerak.
Bilirubin ko’rsatkichlari har bir chaqaloq uchun turlicha baholanadi. Bolaning tug’ilgan haftasi, vazni, ovqatlanish uslubi va tug’ilgandan keyingi soatlar soni hisobga olinadi. Sariqlikning rivojlanishiga yo’l qo’ymaslik uchun chaqaloq to’g’ri ovqatlanishi, axlat va siydikning ko’p bo’lishi kerak. Bundan tashqari, ona va chaqaloq o’rtasidagi qon guruhi munosabatlarini ko’rib chiqish kerak.
Yangi tug’ilgan davrda sariqlik turli sabablarga ko’ra rivojlanishi mumkin. Fiziologik (normal) sariqlik, eng keng tarqalgan, chaqaloqlarning 50% dan ko’prog’ida uchraydi. Sariqlik 3-kundan keyin boshlanadi va 2-3 hafta davom etishi mumkin. Boshqa sabablar orasida noto’g’ri ovqatlanish, ona sutining sariqligi va qonning mos kelmasligi kiradi.
Sariqlikning kuchayishini oldini olish uchun tez-tez emizish. Har soatda, har 1-2 soatda… Chaqaloq 4 soatdan ortiq uxlamasligi, qo‘shimcha ovqat kerak bo‘lsa, shakarli suv ishlatilmasligi, shifokor tomonidan tasdiqlangan ovqat berilishi kerak.
Sariqlikni davolash oson va mumkin. Fototerapiya eng keng tarqalgan davolash usuli hisoblanadi. Fototerapiya – terini doimiy yorug’lik bilan ta’minlaydigan oddiy protsedura. Nurning ko’zning to’r pardasi qatlamini charchatishiga yo’l qo’ymaslik uchun protsedura davomida chaqaloqning ko’ziga lenta yopishtiriladi. Agar sariqlik darajasi tez o’smasa, onaga fototerapiya vaqtida emizishga ruxsat beriladi..
Sariqlik bilan bog’liq quyidagi hollarda shifokoringizga murojaat qilishingiz mumkin:
Agar chaqaloqning rangi quyuq sariq yoki to’q sariq rangga o’zgarsa,
Agar birinchi haftalarda kuniga 1-2 marta defekatsiya qilsa,
Agar u kuniga atigi 3-4 marta siydik qilsa,
Agar sut miqdori kam bo’lsa, chaqaloq och va emizgandan keyin yig’laydi.
