Ҳайз кечикишининг 7 сабаби
Ҳайз кечикишининг 7 сабаби
Ҳайз кўриш ўз вактида бошланмаса ва ҳомиладор эмаслигингизга амин бўлсангиз, бу кўпинча ташвишга сабаб бўлиши мумкин.
Ҳомиладорлик ҳайз кўришнинг кечикишининг биринчи аник сабабидир. Агар сизда кечикиш етти кундан ортик ва ҳимояланмаган жинсий алокада бўлсангиз, ушбу версияни текширишингиз керак.
Аммо ҳайз кўришнинг кечикиши ёки ёклигининг бошка бир катор мумкин бўлган сабаблари мавжуд. п ҳайз кўришнинг кечикишига кандай омиллар сабаб бўлиши мумкинлиги ҳакида гапирамиз.
Аксарият аёлларда ҳайз кўриш тахминан 12 ёшда бошланади (гарчи улар тўккиз ёшда ёки 16 ёшда бошланиши мумкин бўлса-да) ва тахминан 51 ёшга кадар, яни аёл менопаузага кирган ўрта ёшга кадар давом этади.
Цикл кандай фазалардан иборат?
Ҳар бир цикл тўрт боскичдан иборат:
- Биринчи боскич — ҳайз кўриш бошланган кунлар, 1-дан 5-гача, эстроген ва проГЭСтерон гормонлари энг паст даражада бўлган давр.
- Иккинчи боскич, 6-дан 14-кунгача, ҳайз кўришнинг тугашидан овулятсиягача бўлган даврни, тухумдондан тухум ҳужайранинг чикиш вактини ўз ичига олади. Эстроген даражаси юкори ва проГЭСтерон даражаси ҳали ҳам паст бўлади.
- Учинчи боскич, 15 дан 23 гача бўлган кунлар овулятсия билан бошланади. Аввал эстроген даражаси пасаяди, кейин эстроген ва проГЭСтерон кўтарила бошлайди ва юкори бўлиб колади.
- Тўртинчи боскич — 24 кундан 28 кунгача, эстроген ва проГЭСтерон даражаси энг паст даражага тушади.
Оддий ҳайз даври 21 дан 40 кунгача давом этиши мумкин, шунинг учун сизнинг ҳайз циклингиз ҳакида билиб олиш ва сиз учун нима нормал эканлигини аниклаш жуда муҳимдир.
Агар сизда ҳайз цикли кечикиши бўлса ва сиз аллакачон ҳомиладорликни истисно килган бўлсангиз, куйидаги омиллар сабаб бўлиши мумкин.
Сиз жуда кўп машк киляпсиз
Ҳаддан ташкари машк килиш — бу кўпрок жисмоний машклар ва етарли даражада овкатланишнинг комбинатсияси.
Кўпрок аёллар интенсив машгулотларда ўзларини синаб кўришади ва уларнинг доимий равишда нозик фигурага эга бўлиш истаги туфайли улар базан озик-овкатда ўзларини жуда кўп чеклайдилар. Ва бу уларнинг ҳайз циклига тасир килиши мумкин.
Сизнинг вазнингиз кам
Кам вазн гипоталамус аменорея деб аталадиган ҳолатга олиб келиши мумкин. Гипоталамус, миядаги ва танадаги жараёнларни тартибга солувчи без, ҳайз даврини бошлайдиган гормон — гонадотропинни чикарадиган гормон (ГнРҲ) чикарилишини секинлаштиради ёки тўхтатади. Анорексия каби овкатланиш бузилиши бўлган одамлар ҳайз кўриши тўхтатиши мумкин.
Сиз ҳаддан ташкари стрессдасиз
Ишдаги ҳиссий стресс, ташвиш ёки руҳий тушкунлик, шунингдек, жарроҳлик, касаллик ёки бактериал инфектсиялардан келиб чиккан жисмоний стресс ҳайз кўришда муаммоларни келтириб чикариши мумкин.
Каттик стрессни бошдан кечирганимизда, гипоталамус-гипофиз-адренал (ҲПА) ўки фаоллашади ва аёлнинг репродуктив тизимига таъсир килади. Бу ажратилган ГнРҲ, лутеинлаштирувчи гормон, эстроген ва проГЭСтерон микдорига тасир килади ва бу гормонлар овулятсия ва ҳайз кўриш бошланишида муҳим рол ўйнайди.
Стресс ёки калория етишмаслиги туфайли циклимизда бузилишларни бошдан кечирганимизда, нарсаларни мувозанатга кайтариш учун бир ёки икки цикл керак бўлиши мумкин.
Агар сизда икки ёки ундан ортик тартибсиз цикл бўлса, кўшимча текширувлар зарурлигини аниклаш учун шифокорингиз билан бу ҳакда гаплашишингиз керак.
Сизда поликистик тухумдон синдроми бор
Бу билан касалланганларнинг кўпчилигида ановулятсия цикллари (овулятсиясиз ҳайз кўриш) ёки тартибсиз овулятсия мавжуд бўлиб, улар ҳайз кўришнинг ёклиги ёки тартибсизлиги билан намоён бўлади. Бу билан касалланганлар кўпинча тестостерон даражасига эга. Тестостерон даражаси юкори бўлса, тухумдонлар тўгри ишламайди.
Ҳайз кўришнинг ёклиги поликистик тухумдоннинг ягона аломати эмас. Бошка аломатлар орасида юздаги ортикча тошмалар, корин бўшлигида килограмм ортиши, ёгли тери ва акне, шунингдек, сочларнинг ингичкалаши ёки келлик киради.
Буларнинг барчаси, албатта, шифокор маслаҳати ва жиддий ташхисни талаб килади.
Сиз кўп овкат емайсиз
Катта калория танкислигини яратганимизда, танамиз энергияни тежаш ёлларини излайди. Ҳаддан ташкари машк килиш принтсипида бўлгани каби, биз етарлича овкатланмасак, танамиз кўпайиш каби омон колиш учун зарур бўлмаган тизимларни рад килади. Кабул килишни чеклаш ёки ортикча жисмоний машклар туфайли калорияларнинг сезиларли даражада етишмаслиги ҳам танадаги ҳакикий стресс бўлиб, кейинчалик стресс реактсиясини келтириб чикаради ва ҳайз кўришга тасир килади.
Сизда калконсимон без ҳаддан ташкари фаол ёки фаол эмас
Калконсимон безингиз тўгри ишламаса, ҳайз кўриш тартибсиз бўлиши мумкин. Калконсимон без ҳайз кўришда иштирок этадиган гормонларни ишлаб чикаради, шунинг учун уларнинг мувозанати циклларнинг ёклиги ёки тартибсизлигига олиб келади.
Бундай ҳолда сиз шифокор билан маслаҳатлашиб, унинг тавсияларига амал килишингиз керак.
Сиз менопауза даврига кирасиз
Кўпинча этиборга олинмайдиган цикл узунлиги ўзгаришининг сабабларидан бири менапаузанинг бошланиши ва менопаузага ўтиш бўлиши мумкин.
Аммо, агар сиз 40 ёшдан кичик бўлсангиз, ҳайз кўришнинг ёклиги менопауза эмас, чунки ҳар 100 аёлдан факат 1 нафарида эрта менопауза ёки тухумдонларнинг бирламчи етишмовчилиги кузатилади. У асосан генетик жиҳатдан дастурлаштирилган. Онангиз, холангиз, опа-сингилларингиз качон ҳайз кўришни тўхтатганини сўранг, бу ҳайз кўришни качон тўхтатишингиз мумкинлиги учун яхши кўлланма бўлади.
Менопаузани таблеткалар ёки бошка табиий муолажалар билан кечиктира олмайсиз. Агар сиз менопаузага кирганингизга ишончингиз комил бўлмаса, шифокорингизга мурожаат килиш яхшидир.
Сиз огиз контратсептивларини кабул киляпсиз
Огиз оркали контратсептивлар кўпинча ҳайз кўриш циклини тартибга солиш учун буюрилади, аммо огиз контратсептивларини кабул килишда пайдо бўладиган натижасида кон кетиши ҳайздан фарк килади.
Бу сизнинг танангиз аслида экзоген гормонларни олмаганлиги сабабли содир бўлади ва бачадон шиллик каватининг бир кисмини тўкиб ташласа-да, бу ҳакикий ҳайз кўриш билан бир хил эмас.
Ҳар кандай ҳолатда, ҳайз кўришнинг кечикиши мунтазам равишда содир бўлса ёки камида бир марта содир бўлган бўлса, шифокорингизга мурожаат килишингиз керак.