Yod tanqisligini va yod tanqisligi tufayli hipotiroidizm belgilarini bartaraf etadigan ovqatlar
Muhim ogohlantirish : Yod tanqisligi jiddiy sog’liq muammolariga olib kelishi mumkin. Shuning uchun, ayniqsa, bolalar ratsionida yodga boy oziq-ovqatlarga joy ajratish kerak. yod; Ommabop e’tiqoddan farqli o’laroq , u nafaqat tuzda , balki oq va orkinos, sut va sut mahsulotlari, ba’zi meva va sabzavotlar kabi baliqlarda ham mavjud. Bolalar kuniga 90-120 mikrogram yod olishlari kerak.
Yod tanqisligida ovqatlanishning ahamiyati
Dengiz suvi, dengiz jonzotlari, ba’zi buloq suvlarida va oz miqdorda sabzavot va mevalarda bo’lgan yod organizmda o’sish va rivojlanish uchun javob beradigan qalqonsimon bez gormonini ishlab chiqarishda ham muhim rol o’ynaydi. miya va nervlarning rivojlanishi sifatida. Oziq-ovqat bilan qabul qilingan yod ichaklardan tez so’riladi va qalqonsimon bez gormoni ishlab chiqarishda ishlatiladi. Yod bo’yinning old qismida joylashgan kelebek shaklidagi qalqonsimon bez tomonidan qalqonsimon gormonlarga aylanadi.
Har kim uni har kuni qabul qilishi kerak. Bu miqdor bolalar uchun 90-120 mikrogram, kattalar uchun 150 mikrogram, homilador yoki emizikli ayollar uchun 250 mikrogramgacha ko’tarilishi mumkin. Yod to’g’ridan-to’g’ri qabul qilinmaydi. Oziq-ovqatlarda u turli xil miqdorda mavjud. Masalan, ikki piyola qatiq, yarim choy qoshiq yodlangan tuz yoki chuqur suv baliqlarida 90-120 mikrogram yod mavjud.
Qonda yod miqdori qanday aniqlanadi?
Yod tanqisligi qalqonsimon bez etishmovchiligiga olib keladi
Qalqonsimon bez TSH ning ogohlantiruvchi ta’siri bilan ham o’sishni boshlaydi va qalqonsimon bezda aylanib yuradigan qon miqdorini oshiradi va ko’proq yodni ushlaydi. Qalqonsimon bezning bunday kengayishi «guatr» ni keltirib chiqaradi. Vaqt o’tishi bilan o’sib borayotgan qalqonsimon bezda tugunlar paydo bo’la boshlaydi va qalqonsimon gormon ishlab chiqarish kamayadi. Shunday qilib, hipotiroidizm paydo bo’lishi mumkin.
Yodga boy ovqatlar, yod o’z ichiga olgan ovqatlar
Biroq, eng yuqori yod baliq va boshqa dengiz jonzotlarida, masalan, istiridye, qisqichbaqalar, omar va dengiz o’tlarida mavjud. Oqish va orkinos kabi chuqur, sho’r suv baliqlarida ko’proq yod mavjud.
Yod o’z ichiga olgan sabzavotlar : Sabzavotlar orasida ismaloq, sholg’om, paqir, qovoq, sarimsoq va loviya ko’proq yodni o’z ichiga oladi. U asosan mevalar orasida qulupnayda uchraydi. Sut va sut mahsulotlari ham yod manbalari qatoriga kiradi.
Kundalik yodga bo’lgan ehtiyojning taxminan yarmini bir piyola qatiqdan, 40 foizini bir stakan sutdan va 20 foizini tuxumdan olish mumkin.
Qalqonsimon bez etishmovchiligida ovqatlanmaslik kerak bo’lgan narsalar
- Baliq
- ustritsa
- qisqichbaqa
- katta dengiz qisqichbagasi
- dengiz o’tlari
- Whiting
- orkinos
- ismaloq
- sholg’om
- chard
- qovoq
- sarimsoq
- quritilgan loviyalarda
- Sut
- sutli mahsulotlar
- qulupnay
Yodni faqat tuzdan olish shart emas
Taxminan yarim choy qoshiq yodlangan tuz kunlik ehtiyojni qondiradi. Biroq, yod tanqisligining oldini olish uchun tuzni ko’paytirish to’g’ri bo’lmaydi. Yod va tuzga bo’lgan ehtiyojni boshqa oziq-ovqatlardan qondirish yaxshi bo’ladi. Bundan tashqari, ovqat pishirish jarayonida yod miqdori kamayganligi sababli, oziq-ovqatlarni yangi iste’mol qilish va ortiqcha qaynatish va qovurishdan qochish tavsiya etiladi. Agar ovqatga tuz qo’shmoqchi bo’lsangiz, uni pishgan va soviganidan keyin sepsangiz yaxshi bo’ladi.
Qora dengizda xavf yuqoriroq
Mamlakatimizda yod tanqisligi sababli bo’qoq Qora dengiz mintaqasida eng ko’p uchraydi. Bu mintaqada yog’ingarchilikning ko’pligi tuproqdan yodni olib tashlaydi. Yod tanqisligidan tashqari, bu mintaqada goitrogenli oziq-ovqatlarni ortiqcha iste’mol qilish ham bo’qoq ehtimolini oshiradi. Hammayoqni, gulkaramni, brusselni, sholg’omni va turpni kabi sabzavotlar qalqonsimon bezda yod tashilishiga to’sqinlik qilib, soxta yod tanqisligini keltirib chiqaradi.
Yod tanqisligi sababli hipotiroidizm belgilari:
- Zaiflik, doimiy uyquchanlik
- Chalg’itish
- Depressiya
- Semirib ketish
- Quruq teri
- Soch to’kilishi
- Tirnoqlar osongina sinadi
- Terlashning kamayishi
- sovuq
- ishtahaning pasayishi
- Qo’shimchalardagi og’riq
- Qo’llarda uyqusizlik hissi
- mushak kramplari
- Buqoq
- Past / yuqori qon bosimi
- Bolalarda past bo’y va aqliy zaiflik
- Xolesterin darajasining oshishi
- Farzandli bo’la olmaslik, abort qilish
- Hayz ko’rish davrida tartibsizlik
- Butun tanada, ayniqsa ko’z ostida shish va shish
- Immunitet tizimining buzilishi
Dr. Özlem Erog’lu Kayajik
Acıbadem Taksim kasalxonasi
bolalar salomatligi va kasalliklari bo’yicha mutaxassis